Afvalvertelling 3: Licht

Overtuigende orde en oracs in het groen



Strak in de straat zie je twee ondergrondse afvalcontainers, zogenaamde ORAC’s, als waren ze bewakers van de orde op straat. Ze vertellen me waar het afval hoort en waar het groen mag groeien. De overzichtelijke strakke vormen sluiten vrij natuurlijk aan op de betegelde omgeving. Ik krijg het gevoel dat ik deze orde al kende, dat ik van deze relatie van groen en afval al afwist. Tegelijk zie ik een spoor van blikjes, flesjes, los fruit en ander zwerfafval, aangevuld door vuilniszakken van inwoners.

zie je hoe grotere stukken afval, ooit onderdelen van een klerenkast, in het groen rond een Orac’s zijn beland. Waar de ondergrondse containers qua vorm de hoogte in gaan, om zo ruimte te besparen, antwoordt het zwerfafval met een expansie in de breedte, zowel de straat als het groen bedekkend. Het vierkant-gemaaide groen trekt zich terug door gebrek aan licht en wordt zo het stukje waar afval het gemakkelijkst heen kan.

De tegels zijn zo gelegd dat ze parallel lopen aan de orac’s. Het groene perkje loopt parallel aan de andere elementen. Dat perkje wordt overigens zorgvuldig bijgeknipt tot een rechthoekige vorm, puur om de visuele orde te bewaren.

Bij elke afvalcontainer heb je stickers die je vertellen hoe je afval wel mag aanbieden (in groen) en hoe het niet mag (in rood). Het idee daarachter is dat die stickers mensen zullen overtuigen om het goede te doen. Maar waarom ligt er met al die aanwijzingen eigenlijk nog steeds zoveel zwerfafval om de orac’s heen?

Sommige mensen wijzen op anderen, die zich er niets van aan zouden trekken, en dus zomaar hun afval zouden dumpen. En daar zou hard tegen moeten worden opgetreden. 

VVD raadslid Ayse Yilmaz heeft het bijvoorbeeld over een fors pakket aan maatregelen, specifiek om de vervuiling in deze situaties tegen te gaan.

“Troep trekt troep aan”, zoals Yilmaz het verwoord. Zwerfafval zou lijden tot verloedering van de buurt, en van daaruit ook tot criminaliteit. Dat moet je dus voorkomen. Van daaruit ook: .

Toch is die relatie tussen afval en criminaliteit iets diffuser dan door Yilmaz wordt gesteld.

Ook in betere wijken is er soms troep op straat. En dat kan ook komen doordat de container-openingen te klein zijn, of doordat er te weinig containers zijn geplaatst voor de hoeveelheid bewoners van een wijk. Het probleem van het zwerfafval is dan te herleiden naar een groter probleem, namelijk van het afhaalsysteem dat op stedelijk niveau niet goed functioneert.

Burgers komen soms met eigen oplossingen en pakken zelf de handschoen op.

In het Valkenboskwartier ontstond  bijvoorbeeld een posteractie.. Op de poster las je de slogan “Stop de puinhoop”.

'En het leuke is: dat heeft gewerkt,' aldus Judith Rook, één van de initiatiefnemers.

Ook bij planvorming door architecten wordt groen ingezet om woon- en leefsituaties te verbeteren. Denk aan de mini-tuintjes die rond de orac’s werden aangelegd, waarmee bewoners eigenlijk werden ontmoedigd om hun spul in dat gebied te dumpen. De tuintjes zijn op te vatten als een emotioneel pleidooi tegen afval: deze planten kunnen het licht en de ruimte beter gebruiken dan jullie afval”